Rotterdam de beiaard van de Sint Laurenstoren

De Toren

De bouw van de toren is in 1449 aangevangen, in 1548 bestond de toren uit twee geledingen en werd met plannen van Cornelis Frederiks met een derde geleding verhoogd. In 1619/20 kwam hierop een een achzijdige houten top met twee open verdiepingen. In 1645 werd deze top alweer afgebroken wegens bouwvalligheid. In 1650 begon de toren te verzakken, de toren werd van nieuwe funderingen voorzien wat in 1655 gereed kwam. Bij het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 raakte de toren in brand waardoor de toren zwaar beschadigd werd.

Het carillon

Het carillon bestaat uit 49 klokken volgens de reeks a0 (3781 kg.)-b0-cis1-chromatisch-b4 die aan het klavier zijn aangesloten als bes0-c1-d1-chromatisch-c5. De klokken met de toon a0, d1, es3 en de reeks fis3 t/m b4 zijn in 1960 door klokkengieterij Eijsbouts gegoten. De overige klokken zijn in 1660 door François Hemony gegoten.

Overige Klokken

Twee klokken die ook dienst doen als beiaardklok, de a0 en de d1 vormt samen met een in 1960 door klokkengieterij Eijsbouts gegoten c1 klok een driegelui. In de vieringtoren bevind zich nog een klok gegoten in 1968 door klokkengieterij Eijsbouts met de toon fis2 en een gewicht van 99 kg. Voor 1940 bevatten de toren drie luidklokken, twee van de hand van François Hemony uit 1654 en een van de klokkengieter Jan en Willem Hoernken uit 1461. Deze drie luidklokken gingen verloren tijdens de brand van de toren op 14 mei 1940.

Geschiedenis

Vanaf 1539 komt er in de stadsrekeningen een vermelding voor van een ‘beierman’. Onduidelijk is of hier spraken is van beieren op een reeks klokken of echt beiaardspel. Waarschijnlijk is er wel een voorslag in de toren aanwezig geweest in de houten verhoging van de toren van 1548. Echter in 1609 is er zekerheid met de vermelding in de resolutie der vroedschap dat er een nieuw uurwerk dat een voorslag aanstuurt. In januari 1645 doet François Hemony na zijn succesvolle creatie van het eerste werkelijk goed gestemde carillon van Zutphen Rotterdam een aanbod voor een nieuwe beiaard voor de Sint Laurenstoren van 29 klokken. Echter de toren was weer aan het verzakken, dus het plan krijgt uitstel. Echter op 19 oktober 1660 sluit de Rotterdamse vroedschap en de klokkengieter François Hemony een overeenkomst voor de levering van een beiaard 33 klokken, samen met de aanwezige klokken een beiaard van 35 klokken vormde. Later leverde Hemony toch een beiaard van 35 klokken, volgens de reeks b0-cis1-dis1-chromatisch-b4. In 1662 kreeg deze beiaard een plek in de Laurenstoren. De keuring vond plaats door bekende beiaardiers in die tijd, Salomon Verbeeck uit Amsterdam en Jan Dirck Scholl uit Brielle. De beiaard kreeg later nog een kleine uitbreiding met twee diskant klokken, gegoten of dat het Hemony klokken waren, echter het waren vervalsingen zo bleek bij de restauratie in 1960. Later werd de beiaard opnieuw uitgebreid met twee klokjes en bovendien werd de Hemony klok met de slagtoon g3 vervangen. In 1940, toen het spel werd opnieuw werd ingericht, kwam er nog een uitbreiding met klokken gegoten door klokkengieterij Petit & Fritsen. De beiaard had toen een omvang van 44 klokken bereikt. De beiaard werd begin 1940 opnieuw ingericht volgens de ‘Mechelse standaard’, de broekverbindingen maakte plaats voor tuimelaars er kwam een eikenhouten klokkenstoel en speelcabine. Bij de Duitse inval in Nederland in mei 1940 lag Rotterdam gelijk in de frontlinie wat uiteindelijk leiden tot het bombardement op de stad Rotterdam op 14 mei 1940. De toren raakte in brand maar gelukkig overleefde de beiaardklokken de brand wonderwel deze brand. Het herstel van kerk en toren nam een lange tijd in beslag, pas op 19 mei 1962 kon de toenmalige stadsbeiaardier van Rotterdam Leen ’t Hart de beiaard weer inspelen. Van de Hemony klokken werden 28 gehandhaafd, klokkengieterij Eijsbouts goot 21 nieuwe klokken.

Ferdinand Timmermans stadsbeiaardier Rotterdam 1924 tot 1956

Speeltijden

De stadsbeiaardiers van Rotterdam Richard de Waardt en Geert Bierling spelen op donderdag van 12 tot 13 uur, en op zaterdag van 13 tot 14 uur.

Torens