De Toren
De onderbouw van de toren stamd uit de 14e eeuw, de bovenbouw uit de 15e eeuw, met de opmerking dat op zondag 21 mei 1654 de toren en kerk in brand raakte na een blikseminslag. Toren en kerk zijn na de brand weer volledig hersteld.
Het Carillon
Het klokkenspel bestaat uit 47 klokken, waarvan er 7 gegoten zijn door de gebroeders Hemony in 1655. De overige klokken komen uit de klokkengieterij van Eijsbouts en zijn gegoten in de jaren 1951/2 en 1966. De zwaarste klok is een es1 van 1352 kg.
Geschiedenis
Rond 1506 was de Barbaratoren reeds in het bezit van een klokkenspel waarop gebeierd werd, er werd aan een functionaris een jaarloon betaald voor het beyeren op de klokken. Onbekend is wat voor klokken de toren bevatten. Op zondag 21 mei 1654 rond 4 uur in de middag werden na een blikseminslag en brand alle klokken vernietigd. Spoedig trad het stadsbestuur in contact met de klokkengieters Hemony in Zutphen. Deze leverde in 1654/5 een reeks van ‘op nooten gegooten’ klokken. negen in het totaal. Een opmerkelijke klokkenreeks voor die tijd. Het klokkenbrons van de versmolten voorgangers werd gebruikt door de Hemony’s om de nieuwe klokken te gieten. Zes klokken kregen een inrichting om de klokken te luiden, en in 1660 werd er een speelinrichting aangebracht waarop de ‘beierman’ in dienst van de stad zijn kunsten vertoonde. In 1714 blijkt de c2 gebarsten en werd vervangen door een exemplaar van de klokkengieters van Noorden en De Grave. In dat jaar werden alle klokken luidbaar gemaakt. In 1870 voltrok zich een ramp aan het gelui van de Sint Barbaratoren, het gemeentebestuur besloot om een viertal klokken te verkopen om zo een torenuurwerk te financieren. Dit omdat de vier klokken ’toch maar dood kapitaal uitmaakte en de toren geen bewaarplaats was van antiquiteiten’. De te verkopen klokken waren de c2 van Noorden en De Grave, en de as1, d2 en de des2 van de Hemony’s. Tijdens het luiden voor het 40-jarig regeringsjubileum van Willem III in 1889 barstte de bes1 klok. In 1896 werd deze klok wel vervangen door een nieuw exemplaar van klokkengieterij Petit & Fritsen. De nieuwe klok werd niet de klokkenvordering van de Duitse bezetter bespaart, in 1942 verdween de klok uit de toren en over de oostgrens. In de oorlogswinter van 1944/45 werden de overgebleven Hemony klokken uit de toren getakeld en in de kerk begraven om op die manier veiliggesteld te zijn voor roof of oorlogschade. Op 29 juni 1945 waren de klokken weer in de toren en kon er weer geluid worden.
In de oorlogstijd werd er een onderzoek ingesteld naar de in 1870 verkochten klokken, de des2 klok bevond zich in de toren van Rhenoy, de as1 in Heerhugowaard en de d2 in Hilvarenbeek. De vierde klok is nooit teruggevonden. Het gemeentebestuur van Culemborg probeerde de klokken weer terug te krijgen, wilde de Hemony klokken vervangen door ruil met nieuw te gieten klokken. Met twee klokken lukte dit, met de derde klok die zich in Hilvarenbeek bevond lukte dit niet. Echter in 2010 kwam deze klok alsnog terug naar Culemborg, en sinds 2021 maakt deze klok weer deel uit van de beiaard van de Sint Barbaratoren. In 1946 ontbraken er dus nog drie van de oorspronkelijke negen klokken en men had de wens om deze weer compleet te maken. Het Genootschap A.W.K. Voet van Oudheusden deed daartoe het gemeentebestuur een voorstel om de reeks compleet te maken, maar bovendien een 3 octaafs beiaard aan te schaffen. Het een en ander kwam pas tot stand in 1951 toen waarnemend van ‘Voet’ een klokkenspel van 36 klokken aan de gemeente aanbood. Uiteindelijk kwam een beiaard van 47 in de middentoonstemming gestemde klokken tot stand. Op 5 april 1952 speelde Leen ’t Hart de nieuwe beiaard in. In 2021 is er uitgebreid herstel aan de beiaard uitgevoerd, hierbij zijn onder meer de klepels vervangen en een nieuwe speeltafel aangebracht.
Speeltijden
Dinsdag van 10 tot 11 en van mei t/m september op vrijdag van 19.30 tot 20.15 uur.